زمانی که قطب جنوب به گرمی استوا بود
آنتراکتیکا، سرد‌ترین و دور افتاده‌ترین نقطه از سیاره‌ی زمین است؛ سرزمینی از کوهستان‌های بی‌حاصل که در زیر لایه‌ی یخی به ضخامت بیش از سه کیلومتر پنهان شده‌اند.
بادهای سرد سواحل این نقطه از زمین را مورد تاخت و تاز قرار داده و توفان‌هایی که برای هفته‌ها امتداد دارند توده‌های یخی را در خود فرو می‌بلعند.
با این همه به نظر می‌آید این ذهنیت منجمد از آنتراکتیکا یک استثنا باشد زیرا در حدود بیش از ۱۰۰ میلیون سال پیش، قطب جنوب بهشتی گرمسیری بوده است.
به گفته‌ی محققان دانشکده‌ی زمین محیط زیست دانشگاه لیدز، قطب جنوب منطقه‌ای سرسبز و زیبا بوده است که تعداد زیادی از پستانداران از قبیل پوسام‌ها و سگ‌های آبی در آن زندگی می‌کرده‌اند.
آب و هوای این منطقه کاملا" گرمسیری بوده و در واقع این منطقه طی دوره‌ی زمین‌شناسی اخیر دچار چنین سرمازدگی شده است.
پروژه‌های حفاری و تصاویر و تجسس‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهند که نه فقط آنتراکتیکا، بلکه کل جهان تحت تاثیر افزایش دمای هوا قرار داشته و این شرایط آب و هوایی با نوسان میزان دی اکسید کربن در اتمسفر زمین در ارتباط بوده است.
به گفته‌ی محققان، در حدود ۵۵ میلیون سال پیش در هر یک میلیون بخش از اتمسفر هزار بخش دی اکسید کربن وجود داشته است و این میزان دی اکسید کربن به اندازه‌ای زمین را گرم می‌کرده که تمامی یخ های موجود در آن ذوب شود به شکلی که سطح آب دریاها ۶۰ متر بالاتر از سطح دریاهای امروز بوده است.
میزان دی اکسید کربن کنونی ۳۹۰ بخش در یک میلیون بخش از اتمسفر است که این میزان از کربن در نتیجه‌ی آلودگی‌های کارخانه‌ای، نیروگاه‌ها و وسایل حمل و نقل تولید شده و میزان دی‌اکسید کربن موجود در اتمسفر را از ۲۸۰ بخش در یک میلیون بخش از اتمسفر در دوران پیش صنعتی به اندازه قابل توجهی افزایش داده است.
این میزان از دی اکسید کربن توانسته گرمای جهانی را یک درجه‌ی سلسیوس افزایش دهد و با توجه به میزان افزایش کنونی دی اکسید کربن که سالانه دو بخش در اتمسفر است؛ تا زمانی که میزان دی اکسید کربن به هزار بخش در یک میلیون بخش از اتمسفر برسد راه طولانی در پیش است اما همین میزان از دی اکسید کربن نیز کافی است تا زمین به زودی شاهد ذوب شدن حجم زیادی از یخ‌های خود باشد.
حفاری‌های محققان در عمق یک کیلومتری از یخ‌های بستر دریای «ویلکزلند» در شرق آنتراکتیکا نشان از حضور بقایای گرده گیاهان گرمسیری دارد و این نشانه‌ها به این معنی هستند که آنتراکتیکا زمانی به گرمی استوا بوده است.
درک این‌که اتمسفر زمین چگونه به چنین نوسان شدیدی از دی اکسید کربن دست یافته توجه دانشمندان بسیاری را به خود جلب کرده است.
بسیاری از فرضیه‌ها بر این اساس‌اند که در آن دوران خاص، حرکات صفحات تکتونیکی منجر به آزادسازی دی اکسید کربن از صخره‌ها و رسوبات کربناتی می‌شده است و به این گونه جهان گرم شده است، اما سپس کربن اتمسفر توسط موادی جذب شده و زمین رو به سرد شدن گذاشته است.
محققان معتقدند زمانی که گذشته‌ی آنتراکتیکا آشکار می‌شود؛ دیدگاهی دقیق‌تر از آینده‌ی زمین در چند صد سال آینده به دست خواهد آمد؛ سیاره‌ای داغ که در زیر انبوهی از آب غرق شده است.
منبع: جام جم آنلاین
